Terapia zajęciowa jest jedną z form rehabilitacji – jest swoistą klamrą spinającą rehabilitację leczniczą i społeczną, uzupełnia także fizjoterapię i rehabilitację psychologiczną.
Terapia zajęciowa i zastosowanie jej metod prowadzą do aktywizacji oraz nadają życiu sens – umożliwiają zaistnienie społeczne. Jest to bardzo ważne w procesie rehabilitacji, bowiem należy pamiętać o tym, że niepełnosprawni nie stanowią odrębnej grupy społecznej – są wśród nas.
Wszelkie działania, w tym integracyjne, czy kulturotwórcze mogą zmieniać nie tylko mentalność społeczną, ale także obraz własnego „ja” osoby niepełnosprawnej.
Terapeutyka ukierunkowana jest na człowieka – to on jest podmiotem działania całościowego, obejmującego wszystkie sfery życia.
W Wojewódzkim Centrum Psychiatrii Długoterminowej w Stroniu Śląskim terapia zajęciowa stanowi celowe działanie rehabilitacyjne, o charakterze zajęć ciągłych, stanowiących proces terapeutyczny, prowadzący do usprawniania i kompensacji zaburzonych funkcji podopiecznych.
Są to zajęcia planowe, celowe, systematyczne.
Proces terapeutyczny podlega modyfikacji w zależności od uzyskiwanych efektów, postępów rehabilitacyjnych, mobilności podopiecznych.
Zespół opracowuje cele, ustala metody, formy i środki działania dla każdego podopiecznego indywidualnie, a także cele i metody pracy grupowej.
Podstawowymi i nadrzędnymi celami naszych działań terapeutycznych jest:
- przywracanie osób z zaburzeniami psychicznymi do pełnienia podstawowych ról społecznych,
- nabywanie umiejętności nawiązywania satysfakcjonujących relacji z otoczeniem,
- zwiększenie zakresu samodzielności i zaradności życiowej,
- przywracanie zdolności do aktywnego życia w środowisku społecznym,
- rozwijanie umiejętności, nabywanie nowych oraz kontynuowanie dawnych zainteresowań.
Działalność rehabilitacyjna jest wielokierunkowa i obejmuje swym zasięgiem różne formy pomocy dostosowując je do możliwości uczestników. Postępowanie to jest zindywidualizowane i oparte na elastycznym, długotrwałym programie działania.
Program terapeutyczny, realizowany jest w oparciu o tygodniowy harmonogram zajęć terapeutycznych, określający zróżnicowany zakres działań, w zależności od możliwości technicznych, zasobu środków i materiałów dostępnych do wykorzystania z uwzględnieniem warunków atmosferycznych.
Zajęcia prowadzone są w pracowniach terapii zajęciowej, świetlicach znajdujących się w oddziałach, jak również poza oddziałem, w Galerii „Integracja” oraz w placówkach użyteczności publicznej jak bank, poczta, sklepy, restauracje, obiekty kulturalno – oświatowe, a także w plenerze.
Ponadto realizowany jest „Roczny plan działań terapeutycznych kulturalno-oświatowych, aktywizacyjnych, integracyjnych”, który obejmuje działania społeczne, środowiskowe umożliwiające pełną integrację ze społecznością lokalną i szerszym środowiskiem.
Program terapeutyczny obejmuje pomoc w usamodzielnianiu społecznym osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez:
- trening rozwiązywania problemów w trudnych sytuacjach międzyludzkich;
- trening podstawowych umiejętności prowadzenia rozmowy;
- trening wyglądu zewnętrznego i higieny osobistej;
- trening budżetowy;
- trening techniczny;
- trening kulinarny;
- trening umiejętności praktycznych;
- trening umiejętności społecznych – przygotowanie do podjęcia pracy;
Treningi obejmują umiejętności ze wszystkich sfer życia, potrzebnych do samodzielnego funkcjonowania. Ich tematyka, kolejność i dynamika pracy jest dostosowana do indywidualnych potrzeb każdego uczestnika. Do treningów umiejętności społecznych podopieczni kwalifikowani są według zaistniałych deficytów, potrzeb oraz możliwości poznawczych do odpowiednich grup treningowych.
Trening kognitywny (poznawczy) – trening pamięci jako element procesu terapeutycznego
Zaburzenia psychiczne mogą mieć negatywny wpływ na sprawność takich procesów poznawczych, jak uwaga, pamięć, planowanie i logiczne myślenie, a za tym idzie utrudnione skuteczne radzenie sobie w życiu codziennym.
Centrum jako instytucja obejmująca opieką długoterminową w swojej ofercie oddziaływań terapeutycznych zwraca szczególną uwagę na jakość funkcjonowania swoich podopiecznych, a efektywna praca skupiająca się na umiejętnościach trenowania pamięci, uwagi, koncentracji, spostrzegania i twórczego myślenia jest wstępem i znacznie ułatwia podejmowanie innych zabiegów terapeutycznych.
Terapia zajęciowa jest kompleksem oddziaływań, które wciąż ewoluują, powstają nowe rodzaje terapii, oddziaływań, które mają pozytywny wpływ na funkcjonowanie człowieka, oznacza to dążenie do wzmocnienia, rozwijania osobistych zdolności osób z niepełnosprawnością, ukierunkowane na poprawę ich integracji psychicznej i społecznej, pozytywnego wizerunku i statusu, umiejętności i zdolności, indywidualności oraz autonomii.
Wojewódzkie Centrum Psychiatrii Długoterminowej w Stroniu Śląskim kieruje działania na maksymalny rozwój i zdrowienie pensjonariuszy proponując różnego rodzaju terapię zajęciową.
Proponowane główne rodzaje terapii zajęciowej:
- ERGOTERAPIA – terapia pracą, terapia poprzez zajęcia manualne.
- SOCJOTERAPIA – terapia zaburzeń zachowania i zaburzeń emocjonalnych w toku spotkań grupowych, towarzyskich,
- ARTETERAPIA – terapia sztuką, kontakt bierny lub czynny ze sztuką i kulturą.
ZAJĘCIA KULTURALNO – OŚWIATOWE
Pozwalają na wykorzystanie tkwiącego w każdym podopiecznym potencjału rozwojowego, wiedzy i umiejętności. Stały dostęp do prasy, telewizji, radia zapewnia dostarczenie informacji z dziedziny kultury, sztuki, polityki i sportu.
Oprócz czytania artykułów prasowych pensjonariusze korzystają z biblioteczek wyposażonych w książki o zróżnicowanej tematyce. Korzystając ze sprzętu audiowizualnego uczestniczą w projekcjach filmowych oraz prezentacjach multimedialnych o zróżnicowanej tematyce. W ramach tych zajęć organizowane są również wystawy, wernisaże, pokazy, konkursy, zwiedzanie miejsc związanych ze sztuką i kulturą, oraz prezentacje własnego dorobku artystycznego (malarstwo, rysunek, rzeźba, rękodzieło, fotografia, proza i poezja).
GALERIA INTEGRACJA
Galeria Integracja – to urzekające miejsce, wprawia osoby odwiedzające w głęboką zadumę, zachwyca swą rozmaitością i bogactwem „sztuki”. Pełna obrazów, kilimów, rzeźb, odlewów, rękodzieła i twórczości poetyckiej, prozy. Tam każdy z pensjonariuszy może się uzewnętrznić, może znaleźć odpowiednią dla siebie formę tworzenia.
To idealne miejsce, w którym odbywają się warsztaty twórczej aktywności.
Miejsce spotkań integracyjnych powiązanych z kulturą, organizowane są tutaj koncerty muzyczne, przedstawienia teatralne, wieczory poetyckie, spotkania ze sztuką.
Galeria jest miejscem magicznym, pełnym inspiracji.
TERAPIA PRZEZ NARRACJĘ I PISANIE TWÓRCZE
Narracja i pisanie twórcze to długotrwałe nastawione na proces oddziaływanie terapeutyczne stymulujące twórczość osób z niepełnosprawnością, umożliwiające im wyrażanie siebie dzięki pisaniu i opowiadaniu własnych historii, rozwijające optymalne poczucie koherencji, pozwalające na pełne uczestniczenie w kulturze oraz budowanie dobrych relacji ze światem.
Jest formą i dziedziną kulturoterapii, funkcjonująca w naszej placówce na wysokim poziomie.
Nasi podopieczni są autorami wielu wydanych tomików poezji, książki-dziennika „Pamiętnik schizofrenika” oraz autorami tekstów scenariuszy wykorzystywanych do sztuk teatralnych.
TEATR „MAGIA SZALEŃSTWA”
Działalność teatralna w środowisku osób z różnymi niepełnosprawnościami, w naszym przypadku z osobami z zaburzeniami psychicznymi, niepełnosprawnością intelektualną, jest istotnym czynnikiem wspomagającym ich komunikację społeczną i wspierającym zrozumienie samego siebie. Wiele przykładów twórczości teatralnej – zarówno profesjonalnej, jak i amatorskiej, dowodzi, że między innymi właśnie dzięki sztuce osoby te zaczynają być postrzegane jako interesujący artyści oraz ludzie niosący przez swoja „inność” konkretną wartość.
Teatr „Magia szaleństwa” powstał w 2011 roku, ma w swoim repertuarze wiele spektakli teatralnych, pantomimicznych, etiud, widowiska słowno-muzyczne oraz przedstawienia okolicznościowe.
Udział w warsztatach teatralnych pozwala poznać siebie, pomaga wyrabiać umiejętności wywoływania emocji i radzenia sobie z nimi, wyrabia umiejętność odczuwania, wpływa na rozwój wyobraźni. Współdziałanie w grupie, odpowiedzialność za działalność własną i całego zespołu staje się środkiem mobilizującym.
Teatr „Magia Szaleństwa” tworzą pensjonariusze Centrum, którzy poprzez zaangażowanie i chęć „tworzenia” i osiągania sukcesów w każdym wymiarze stają się aktorami – amatorami.
Ten Teatr jest naszym ogromnym sukcesem i chlubą.
CZASOPISMO INTEGRACYJNO - TERAPEUTYCZNE „OGNIWO”
Czasopismo jest reaktywacją wychodzącego przed wielu laty czasopisma „Morawka”.
Pierwszy numer „Ogniwo” ukazał się w 2014 roku na okoliczność obchodów Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego.
Nasze czasopismo ma za zadanie motywować pensjonariuszy do rozwijania zainteresowań, do kreowania twórczych postaw oraz do samokształcenia.
To czasopismo ma odzwierciedlać to co razem tworzymy na co dzień, ma być takim łączącym „Ogniwem”.
Warsztaty redakcyjne mają charakter praktyczny, polegają na zespołowej pracy redakcyjnej związanej z redagowaniem artykułów. W spotkaniach uczestnicy warsztatów zapoznają się z zasadami pracy dziennikarskiej, mają możliwość samodzielnej i twórczej pracy, dzielenia się własną twórczością, przemyśleniami i refleksjami na każdy temat. Ponadto rozszerzają swoje umiejętności językowe i międzykulturowe.
GRUPA KRAJOZNAWCZO – TURYSTYCZNA „ŁAZIKI SUDECKIE”
Spotkania odbywają się w formie grupowej, obejmują cykl spotkań „Poznajemy gdzie żyjemy”.
„Łaziki Sudeckie” tworzy stała grupa pensjonariuszy z możliwością uczestniczenia również pozostałych zainteresowanych daną tematyką podopiecznych.
Miejsce spotkań to Galeria „Integracja”, sala integracji, obiekty kulturalno – oświatowe, turystyczne oraz plener.
W ramach działań grupy organizowane są wycieczki piesze i autokarowe.
Formą sprawdzającą i utrwalającą zdobytą podczas spotkań wiedzę są: konkursy, testy, questy, zabawy i gry terenowe.
Funkcjonowanie grupy krajoznawczo – turystycznej posiada wiele walorów edukacyjnych a także rekreacyjnych, bardzo ważnym aspektem jest aktywne i konstruktywne spędzanie czasu. Jest to działanie , które w znacznym stopniu aktywizuje naszych pensjonariuszy, sprawiając im przy tym wiele radości, zadowolenia.
PROGRAM REHABILITACYJNY NORDIC WALKING
Nordic Walking to spacer, marsz z użyciem odpowiednio zaprojektowanych kijków.
Prostota, łatwość i bezpieczeństwo takiego marszu umożliwiają uczestnictwo w niej osób z różnego przedziału wiekowego i różnej kondycji fizycznej.
Trening pozwala osiągnąć takie korzyści zdrowotne jak: usprawnianie układu oddechowego i sercowo-naczyniowego, zwiększanie poboru tlenu, wzmacnianie wszystkich mięśni kończyn górnych, wzmacnianie mięśni tułowia, ramion i barków, zwiększanie mobilności górnego odcinka kręgosłupa, łagodzenie napięci mięśniowych. Spacer z kijkami pomaga w utrzymaniu lepszej postawy, równowagi i stabilności. Ma również działanie relaksujące.
Wszystkie korzyści zdrowotnego spaceru są niezmiernie istotne w poprawie codziennego funkcjonowania naszych podopiecznych.
U pacjentów biorących udział w tym programie, obserwujemy pozytywne zmiany zachowań i ogólną poprawę stanu psychofizycznego. Zajęcia w widoczny sposób wpływają na aktywizację i ogólna sprawność ruchową, regulują napięcia i integrują uczestników.
ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA PSYCHICZNEGO
Dołączamy do globalnej kampanii skupiającej uwagę na aspektach zdrowia psychicznego poprzez rozpowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego i motywowania do podejmowania działań na rzecz zdrowia psychicznego.
Aktywnie działamy w zakresie promocji zdrowia psychicznego i walki z dyskryminacją i stygmatyzacją osób chorych psychicznie.
Naszą aktywność w tym aspekcie wykazujemy we wszelkich działaniach zdrowotnych, terapeutycznych i integracyjnych wśród społeczności lokalnej.
Jesteśmy również corocznie organizatorami obchodów Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego, jako dużej masowej imprezy na terenie Stronia Śląskiego.